Her birinin bir kıssası var… Kalan tabiplerin, göç eden hekimlerin… Türkiye’de en saygın meslekler ortasında birinci sırada yer alan hekimlik mesleğini tahminen kendi istekleriyle tahminen de ailelerinin isteğiyle tercih ettiler… Tıp fakültesini kazanmak için akıttıkları alın teri, mezun olmak için gecelerinin gündüzlerine karışması, mezun olduktan sonra bu defa uzmanlık alabilmek için TUS imtihanı için sabahlamaları… Tıpta uzmanlık imtihanında muvaffakiyet gösterdikten sonra başlayan asistanlık günleriyle doktorluk mesleğine atılan birinci adım, birinci heyecanlar, ağır geçen nöbetler… Ve artık Türkiye’de göç sözlüğüne girmiş bir terim var: Doktor Göçü… Tarihi çok eskiye dayanan bir göç bu aslında lakin şimdilerde Avrupa’nın yolunu tutan tabiplerin sayısı her geçen gün daha da arttığından, hem literatürde yerini alıyor ‘Hekim Göçü’ olgusu hem de istatistikleri ihtimamla tutuluyor ve yakından takip ediliyor.
TTB: Yılın Birinci 3 Ayında 700’ü Aşkın Başvuru
Türk Tabipler Birliği (TTB) geçtiğimiz mart ayında ‘Hekim Göçü’ açıklamasında bulunarak, TTB ve tabip odaları, yurt dışına çıkmak için alınan uygun hal dokümanlarının sayılarını açıkladı. Açıklamada, 2023 yılının birinci 3 ayında 700 doktorun yurt dışına gitmek için düzgün hal evrakı müracaatında bulunduğu belirtildi. 2022 yılı birinci üç ayında ise 567 doktorun âlâ hal evrakı müracaatında bulunduğu belirtildi. Bu yılın birinci üç ayında; İstanbul’dan 272, Ankara’dan 82 ve İzmir’den 46 tabip güzel hal evrakı için başvurdu. Yılın birinci üç ayındaki 700 müracaatın 400’ü üç büyük kentten yapıldı. 2022 yılında 3 bine yakın tabip yurt dışına göçtü, 2023 yılında bu sayının artacağı kestirim ediliyor.
Hekim Oldular ve Öykü Değişti
Evet, Türkiye’de tıp okuyan her bir hekimin başka bir kıssası var… Anadolu’da çabucak hemen her aile, çocuğu tabip çıksın diye dua eder, dilekleri gerçekleşince de şükür çekerdi… Artık Anadolu’da farklı bir öykü yazılıyor, çiziliyor. O aileler okutup tabip çıkardıkları çocuklarını ya bir şiddet kıssasıyla ebediyete uğurluyor ya da yurt dışına gönderiyor. Her türlü bir acı gurbet ve hasret havası esiyor.
Bilim Sıhhat Haber Ajansı (BSHA) ‘Türkiye’den Göç Eden Doktorlar Anlatıyor’ haber evrakında yurt dışına giden ve yurt dışına gitmek için hazırlık yapan doktorlarla görüştü. Yurt dışında bulunan doktorlardan kimileri artık Türkiye’de bulunmamalarına karşın röportaj talebimizi kibarca reddetti… Yalnızca birinin kıssası, aslında hepsininkiyle emsal ve münasebetleri çok haklı…
Köy İlkolundan Tıp Fakültesine Uzanan Bir Yol
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Eşref Encan, 1973 yılında Ankara’nın Polatlı İlçesi’nin İnler Köyü’nde doğmuş. Orta halli bir ailenin, üç oğlan çocuğundan ikincisi. İlkokulu köy okulunda okuyan Dr. Encan, ortaokul ve lise eğitimi için köyden kente gelerek eğitim hayatına devam etmiş. Ailenin tek okuyan çocuğu olan Dr. Encan, tıp fakültesini kazanmayı daha çok erken yaşlarda aklına koymuş, girdiği bir dershane imtihanında birincilik alınca fiyatsız kurs hakkı kazanmış ve yarım devir dershaneye giderek Hacettepe Tıp Fakültesi’ni kazanmış. Öykü bu türlü başlıyor, beyaz önlüğü giyince keyifli sona ulaşılıyor lakin bir şeyler değişiyor…
“Geçici Misyon Yolluğumu Bağışlamadığım İçin Sürüldüm”
Op. Dr. Mehmet Eşref Encan birinci atandığı yıllardan başlayarak şunları söyledi: “Ankara’nın Polatlı İlçesi’nin İnler Köyü’nde Kürt bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldim. Birinci, orta ve lise tahsilimi Polatlı’da tamamladıktan sonra Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni kazandım ve mezun oldum. Şu an 50 yaşındayım. Bekârım, hiç evlenmedim. Çocuğum yok. Anadilim Kürtçe dışında Türkçe ve İngilizce biliyorum. 1 yıl evvel Almanya’ya göç ettim ve artık de Almanca öğreniyorum. Meslekte birinci atamam 1999 yılında gerçekleşti. Pratisyen tabip olarak Tunceli Merkez 3 Nolu Sıhhat Ocağı’na atandım. Ancak gittiğimde o denli bir kurumun olmadığını öğrendim. Tunceli Merkez 1 Nolu Sıhhat Ocağı’nda vazifeye başlattıldım. İki hafta sonra da misyon yerim değiştirildi. Mazgirt İlçesi Sıhhat Merkezi’ne gönderildim. O yıllarda bölgede OHAL ve gece sokağa çıkma yasağı vardı. Memur olduğumuz için de kentten dışarı bir adım atamıyorduk. 3 ay sonra süreksiz misyonum bitti ve Tunceli Merkez Sıhhat Ocağı’na geri döndüm. Süreksiz vazife yolluğumu sıhhat müdürlüğüne bağışlamadığım için 1 hafta sonra Tunceli İli Ovacık İlçesi’ne sürgüne gönderildim. 1,5 yıl orada çalıştım. Akabinde Bolu-Düzce zelzelesi olunca sarsıntı bölgesine atama istedim. Bolu Gerede Devlet Hastanesi’nde çalışırken tahminen etnik kimliğim, tahminen de bekâr olduğum için (gülüyor) Yeniçağa İlçesi’ne 3 aylığına görevlendirildim. Bu nedenle tekrar atama isteyerek Ankara Haymana Devlet Hastanesi’ne tayinimi aldırdım. 1 yıl sonra da askere gittim.”
Asistan Hekimken Mobbing Nedeniyle İstifa Ettim
Askerlik dönüşü Tıpta Uzmanlık Sınavı’na giren ve Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji anabilim kolunu kazanan Dr. Encan, “Asistan hekimliğin ağır çalışma şartlarının yanında tekrar etnik kimliğimden dolayı sık sık mobbinge uğradım ve 1 yıl sonra istifa ettim. İstifa sonrası İstanbul’da çeşitli özel hastanelerde çalıştım. 2012 yılında çıkan af ile bu sefer Yeditepe Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı’nda asistan doktor olarak çalışmaya başladım. Bu süreçte de yeniden Kürt kimliğimden ötürü sık sık mobinge uğradım ve 2015 yılında Ünönü Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı’na yatay geçiş yaptım” dedi.
15 Temmuz FETÖ Darbe Teşebbüsü Sonrası Açığa Alındım
1999 yılından 2016 yılına kadar uzanan süreçte mesleksel manada birçok zorluklarla karşılaşan Encan şöyle devam ediyor kıssasını anlatmaya: “15 Temmuz FETÖ darbe teşebbüsü sonrası sosyal medya paylaşımım nedeniyle açığa alındım ve Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandım. Beraat etmeme karşın İnönü Üniversitesi, vazifeye başlamamı geciktirdi. 2 yıl yurt dışı yasağım devam etti. Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı olduktan sonra Kars Kağızman Devlet Hastanesi’ne atamam oldu. Peşinden hastaneye açığa alındığıma dair evrak gönderildi. Başhekim ve hastane müdürü tarafından tehdit edildim ve mobbinge uğradım. Akabinde Muğla Yatağan Devlet Hastanesi’ne atamam oldu. Orada da birebir durumla karşılaştım. Sonra Kars Kafkas Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilimdalı’na başvurarak öğretim vazifelisi oldum. Orada 2 yıl çalıştım tekrar etnik kökenimden ötürü problemler yaşamaya başlayınca 2022 yılında artık Almanya’ya gitmeye karar verdim.”
Neden Mi Gittim?
“2016 yılından sonra Türkiye’de her çalıştığım kurumda açığa alındığımı gösteren hizmet evrakı gönderildi. Beraat etmeme karşın, kurum amirleri tarafından daima mobbinge uğradım. Hukuk tanımayan, keyfi hareket eden bu şahıslarla daha fazla çalışmamın artık mümkün olmadığını anladım” diyerek Türkiye’den Almanya’ya neden gittiğini açıklayan Op. Dr. Eşref Encan, “Hekimlerin çalışma şartları ve özlük hakları her gün daha berbata gidiyordu. 5 dakikada bir hasta bakmamız, mesai dışı çalışmamız isteniyordu. Kışkırtılmış sıhhat siyaseti sonucu artan tabibe şiddet olayları artık her gün oluyordu. Ağır bakımı ve konsültan tabibi olmayan yetersiz hastanelerde, yetersiz takımlarla; skopi teknisyeni, ekartasyon hemşiresi eksiklikleri üzere, yetersiz materyal; sütur, matkap, vida, protez vb gereçler üzere, ile her türlü ameliyatı yapmamız isteniyordu. Ekonomik olarak artık 100 yıl bile çalışsak ne otomobil ne de konut alabilirdik. Bütün bu nedenler bir ortaya geldiğinde artık yaşanılamaz bir meslek ve yaşanılamaz bir ülke gerçekliği ile karşı karşıya kaldım. Benden evvel Almanya’ya gitmiş olan tabip arkadaşlarım ile görüştüm ve neden daha evvel yurt dışına gitmedim diye düşündüm” diye konuştu.
Daha Gelecekler Var, Tekrar Bir Ortada Olma Hayalindeyiz!
Bir yıldır Almanya’da olan Dr. Encan son olarak şunları anlattı: “Şimdi Almanca lisan kursuna gidiyorum. Ben Almanya’ya geldikten sonra en az bir, iki arkadaşım Almanya’ya gelmek için benimle bağlantıya geçti. Bu arkadaşlarımın hepsi cerrah ve şu an Türkiye’de Almanca öğreniyorlar. Onlarla Almanya’da buluşup, birlikte tekrar çalışmanın hayalini kuruyorum. Bizim için hayat burada hoş. Almanya’da mobbing yok, ağır çalışma şartları yok, ırkçılık yok, ekonomik olarak orta sınıf üstü bir hayatınız olabiliyor. Yalnızca geride bıraktığınız ailenizin ve dostlarınızın hasreti buruk oluyor. Ailemiz ve dostlarımızı Almanya’da da ağırlayabiliriz. Bir tabip daha ne isteyebilir ki?” (BSHA-Bilim Ve Sıhhat Haber Ajansı)
OKURA NOT: “Türkiye’den Göç Eden Tabipler ‘Neden Gittiklerini’ Anlatıyor!” BAŞLIKLI HABERİMİZDE YER ALAN ÖBÜR RÖPORTAJLAR HER HAFTA ÇARŞAMBA GÜNLERİ BSHA’DA… OKUMAYI UNUTMAYIN!
